Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã trình Chính phủ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản 54/2024/QH15. Luật hiện hành cần sửa đổi để thích ứng với bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên mới, đẩy mạnh tinh gọn bộ máy, phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số; đồng thời thực hiện các Nghị quyết và Kết luận của Trung ương về tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, đổi mới tư duy xây dựng pháp luật và khơi thông mọi nguồn lực.
Mục đích, quan điểm xây dựng
Tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy khai thác, sử dụng khoáng sản cho các dự án hạ tầng trọng điểm, dự án đầu tư công và PPP; luật hoá quy định về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực khoáng sản.
Đảm bảo thống nhất với các luật khác, kịp thời, linh hoạt và khả thi; phân cấp hợp lý, tăng trách nhiệm của địa phương; tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp và minh bạch trong quản lý.
Quá trình xây dựng
BNN‑MT đã lập Tổ soạn thảo (QĐ 1518/QĐ‑BNNMT) và xây dựng đề cương; tổ chức họp kỹ thuật, lấy ý kiến các cơ quan liên quan; đăng tải dự thảo trên Cổng thông tin điện tử Bộ; xin ý kiến Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ; và thực hiện các bước thẩm định theo Luật Ban hành VBQPPL.
Bố cục và nội dung chính của dự thảo
Phạm vi điều chỉnh: sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật ĐC&KS trong các lĩnh vực điều tra, thăm dò, khai thác và sử dụng tài nguyên khoáng sản; áp dụng cho cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài hoạt động liên quan.
Cấu trúc: Dự thảo gồm 2 điều, trong đó Điều 1 sửa đổi 27 khoản và Điều 2 quy định điều khoản thi hành.
Những nhóm chính sách nổi bật
Nới rộng thẩm quyền cấp phép khai thác: Cho phép Chủ tịch UBND tỉnh quyết định cấp giấy phép khai thác khoáng sản nhóm III và IV để cung cấp vật liệu xây dựng cho dự án đầu tư công, PPP và các công trình trọng điểm; được gia hạn hoặc nâng công suất khai thác mà không cần trình cơ quan trung ương.
Điều chỉnh tiêu chí vùng không đấu giá quyền khai thác nhằm bảo đảm an ninh năng lượng, quốc phòng và nguyên liệu cho các dự án đầu tư; bổ sung cơ chế khai thác nước khoáng thiên nhiên, bùn khoáng gắn với du lịch.
Cho phép thăm dò sâu, mở rộng đối với tổ chức, cá nhân đang khai thác hợp pháp mà không cần điều chỉnh quy hoạch khoáng sản; sau khi thăm dò, kết quả sẽ được cập nhật bổ sung vào quy hoạch.
Cắt giảm thủ tục hành chính: Tổ chức, cá nhân được cấp phép khai thác khoáng sản phục vụ các dự án quan trọng sẽ không phải thực hiện nhiều thủ tục trình cơ quan trung ương (thẩm định dự án đầu tư, báo cáo đánh giá tác động môi trường, cấp phép môi trường…).
Phân quyền, phân cấp: Dự thảo cụ thể hoá chủ trương phân cấp, phân quyền giữa trung ương và địa phương trong quản lý địa chất và khoáng sản, bảo đảm thống nhất nhưng tăng tính chủ động, linh hoạt của địa phương.
Văn bản này thể hiện quyết tâm của Bộ NN‑MT trong việc cải cách thể chế, tháo gỡ rào cản pháp lý, đẩy mạnh phân cấp và cắt giảm thủ tục nhằm khai thác hiệu quả nguồn lực khoáng sản cho phát triển kinh tế – xã hội trong kỷ nguyên mới.